İstanbul Üniversitesinin 2016 Yılında Hazırladığı Radyo Aktif Gaz Sızıntısını Kesen Raporun Özet.

RADYO AKTİF GAZ SIZINTILARI.RADYO AKTİF GAZ SIZINTILARI.pdf  Tıkla


T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON BİRİMİ RADYOAKTİF ATIK TASFİYE TESİSİ BARİYER MALZEME ARAŞTIRMASI Proje No: FBA-2016-20086 Proje Türü: Normal Araştırma Projesi SONUÇ RAPORU Proje Yürütücüsü: Prof. Dr. Ahmet Erdal OSMANLIOĞLU Mühendislik Fakültesi/Maden Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Ataç BAŞÇETİN Mühendislik Fakültesi/Maden Mühendisliği Bölümü Arş. Gör. Dr. Deniz ADIGÜZEL Mühendislik Fakültesi/Maden Mühendisliği Bölümü Arş. Gör. Dr. Serkan TÜYLÜ Mühendislik Fakültesi/Maden Mühendisliği Bölümü

TEŞEKKÜR:

Üniversitemiz Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından FBA-2016-20086 proje numarası ile kabul edilen Normal Araştırma Projesi faaliyetleri sırasında araştırmalarda kullanmış olduğumuz verilen maddi desteğin yanı sıra işlemlerin yürütülmesinde tarafımıza sağlanan yönlendirici ve yardımcı desteklerinden ötürü BAP Birimi görevlilerine, diyatomit örnekleri için Sayın Ramazan SEVGİ (BEGTUĞ Mineral) teşekkür ederim. Normal Araştırma Projeleri kapsamında sağlanan bu tür desteklerin küçük bütçeli ön araştırmaların yapılabilmesi için bilim insanları açısından oldukça önemli bir destek olduğunu ifade ederek verilen desteklerden ötürü teşekkür ederim.

Şekil 3. Ankara/Kızılcahamam diyatomit lokasyonu. Şekil 4. Diyatomit örnekleri (BEG-TUĞ Mineral.3. Tartışma ve Sonuç: Proje saha çalışmaları sırasında alınan örnekler ve yapılan ölçümler projenin yürütülmesinde önemli bulgular elde edilmesini sağlamıştır.
Örnekler ise projede kullanılmak üzere doğrudan üretim yerinden temin edilmiş olup elde edilen veriler tüvenan (maden ocağı çıkışı) malzeme özelliklerini temsil ettiğinden doğrudan ülkemiz kaynaklarının özelliklerini içermektedir. Deney sonuçlarına göre barit katkısında eğilme dayanımı 7,32-7,00 Mpa aralığında değişmektedir. Referans numune de dahil olmak üzere bütün karışımların sonuçlarına bakıldığında ~1 Mpa’lık düşük bir dayanım değişimi ölçülmüştür. Kaolen katkılı beton eğilme dayanımı sonuçları bütün karışımlara göre daha yüksek ölçülmüştür. Arkasından sırasıyla barit, bentonit ve diyatomit katkılı beton dayanım değerleri gelmektedir. En düşük eğilme dayanımlarına bakıldığında, kaolen ve baritin 7 MPa ve üzerinde değer aldığı görülmektedir. Kullanılan katkı malzemelerinin beton permeabilitesine etkilerinin tespit edilmesi amacıyla TS EN 12390- 8 Sertleşmiş Betonda Basınç Altında Su İşleme Derinliğinin Tayini deney standardına göre yapılan deneyler sonucunda Referans malzemenin su işleme derinliği 25 mm olarak bulunurken %15 diyatomit katılan numunenin su işleme derinliğinin 15 mm de kaldığı tespit edilmiştir. Radyo aktivite geçirimlilik deney sonuçlarına göre bariyer malzemesi olarak en iyi deney sonucu diyatomit katkılı betonlarda ölçülmüştür daha sonra bentonit katkılı betonlar gelmektedir. Kaolen ve barit katkılı betonların bariyer malzemesi özellikleri diyatomite kıyaslandığında oldukça düşük kalmıştır. Uranyum içeren sahadaki ölçüm sonuçlarına göre yıllık etkin doz hesaplamaları yapılmış olup meşguliyet süresine bağlı olarak 0,12 – 6,79 mSv/yıl arasında hesaplanmıştır (Tablo 4). Toplum bireyleri için müsaade edilen en fazla yıllık etkin doz sınırı 1 mSv/yıl olduğu göz önüne alındığında, çalışma sahasının radyasyon alanı olarak belirlenmesi ve kontrol altında tutulmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Özellikle yüzey sularının karışmasının engellenmesinde bu projede elde edilen veriler doğrultusunda bariyer bir malzemenin kullanılması uygun olacaktır. Sonuç olarak ülkemizdeki yapılan deneyler sonucunda doğal olarak maden sahalarından temin edilmiş olan diyatomit ve bentonit katkı oranları göz önüne alınarak hazırlanacak olan betonun radyoaktif atık depolarında bariyer malzemesi olarak kullanılabilecek özelliklerde olduğu belirlenmiştir. Belirlenen bu malzemeler ile ilgili radyoizotop-mineral yapısı ara yüzeyinde daha detaylı ve mikro ölçekte araştırmaların yapılması ise daha geniş kapsamlı olan bir proje için önerilmektedir. Uygun altyapı sağlandığında elde edilecek olan veriler sonucunda özellikle diyatomit katkılı gelişmiş yeni bir bariyer malzemesinin kompozit olarak üretilmesi ve test edilmesi mümkün olabilecektir.

İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Birimi tarafından FBA-2016-20086 proje numarası ile desteklenen bu projede elde edilen sonuçlar projenin başlangıcında hedeflenen amaca tam olarak ulaşıldığını göstermektedir.