Uluslararası Katılımlı Türkiye VI. Bitki Koruma Kongresi 5-8 Eylül 2016 Konya, TÜRKĠYE 186 Turkey 6th Plant Protection Congress with International Participation September 5-8, 2016 Konya, TURKEY Yerli Diyatom Topraklarının Fasulye Tohum Böceği [Acanthoscelides obtectus (say) (Col.: Bruchidae)] Erginlerine Karşı İnsektisidal Özellikleri ve Parçacık Büyüklüklerinin Etkisi Sait ERTÜRK1* Mustafa ALKAN1 Tuğba AKDENĠZ FIRAT1 1 Zirai Mücadele Merkez AraĢtırma Enstitüsü, Yenimahalle, Ankara * Sorumlu yazar: sait.erturk@tarim.gov.tr Bu çalıĢma ile yerli kaynaklardan elde edilen diyatom topraklarının (DT) insektisit olarak kullanım olanakları araĢtırılmıĢtır. Dört farklı DT, nohut (Cicer arientum L.) ile muamele edilmiĢ ve fasulye tohum böceği [Acanthoscelides obtectus (Say) (Col.: Bruchidae)] erginlerine karĢı laboratuvar koĢullarında denenmiĢtir. ÇalıĢmada Ankara‟dan temin edilen 3 farklı DT (Turco000, Turco04 ve Turco020) ile ticari bir ürün olan Protector® kullanılmıĢtır. Denemelerde farklı parçacık boyutuna sahip [Turco000: 1-10µm, Turco04: 43-65µm, Turco020: 10-30µm, Protector® (parçacıklarının %50‟si 9,46µm‟den küçüktür)] ile 25±1oC sıcaklık, %65±1 orantılı nemde, altı farklı dozda (100, 200, 400, 600, 800 ve 1000 ppm) yürütülmüĢtür. Ergin ölümleri ait sayımlar uygulamanın 4., 7., 14. gününden sonra değerlendirilmiĢtir. Yeni nesil ergin (F1) çıkıĢını belirlemek amacıyla DT uygulanmıĢ nohutlar aynı koĢullarda 55 gün süresince depolanmıĢtır. Turco000 uygulamanın 4. gününde 200 ppm dozda A. obtectus erginlerine karĢı %100 ölüm sağlarken, bu oran Protector® için 600 ppm olarak gerçekleĢmiĢtir. Yedi günlük uygulama sonunda en düĢük etkiyi 1000 ppm dozda Turco020‟de gözlemlenmiĢtir. Elde edilen verilere göre 55 günlük depolama sonunda Turco000 isimli DT‟nın 200ppm‟lik dozunda yeni nesil ergin çıkıĢı olmamıĢtır. ÇalıĢmalarda Turco000‟ın koruyucu rezidüyel etkisinin deneme boyunca devam ettiği belirlenmiĢtir. Sonuç olarak, Turco000 depolanmıĢ ürün zararlısı olan A. obtectus ile mücadele programlarında önemli bir araç olarak kullanılabileceği değerlendirilmiĢtir. Anahtar kelimler: Yerel diyatom toprağı, Acanthoscelides obtectus, ölüm oranı, parçacık boyutu Insecticidal Properties and Effects of Particle Size of Native Diatomaceous Earth against Adults Been Weevil [Acanthoscelides obtectus (Say) (Col.: Bruchidae)] In this study, using of four different diatomaceous earth (DE) as an insecticide was evaluated. Four different DE powders were tested against adult been weevils [Acanthoscelides obtectus (Say) (Col.: Bruchidae)] on chick peas (Cicer arientum L.) under laboratory conditions. The three native DE powders (Turco000: 1-10µm, Turco04: 43-65µm and Turco020: 10-30µm) were originated from Ankara and one commercial DE, Protector® (50% of particles smaller than 9.46 µm), were used. The bioassays were carried out at 25±1°C temperature, 65±1% r.h. with six concentrations of DEs (100, 200, 400, 600, 800 and 1000 ppm). The mortality of adults was recorded after the 4th, 7th and 14th days of treatments. In order to determine progeny production (F1), the treated chickpeas were further incubated at the same conditions for 55-days. Turco000 produced 100% mortality on A. obtectus adults at 200 ppm at 4th day as Protector® at 600 ppm concentration did. After 7 days of exposure the least efficacy was observed in Turco020 at 1000 ppm concentration. There was no progeny production of A. obtectus at the end of 55-day incubation period with Turco000 at 200 ppm concentration. Results showed that the protective residual effect of Turco000 continued throughout the experiments. In conclusion, Turco000 can be used as a valuable tool in stored product pest management programs of A. obtectus. Keywords: Native diatomaceous earth, Acanthoscelides obtectus, mortality, particle size